Zoekinstructie koloniale archieven

Zoeken is simpel: geef een zoekopdracht in het hoofdscherm van één van de archieven en druk op 'Zoeken'. De resultaten zouden tot voorkort vele dagen of zelfs maanden archiefwerk hebben gekost!

Spellingvarianten

Bij het zoeken naar één of enkele woorden houdt de zoekmachine automatisch rekening met spellingvarianten (al is dit niet feilloos). Een zoektocht naar 'Essequibo' (de naam van een kolonie) vindt daardoor ook 'Essequebo'. Op de resultatenpagina kun je deze gevoeligheid voor spellingvarianten eventueel uitzetten. Je zoekt dan altijd naar een exacte match (niet hoofdlettergevoelig). Als je zoekt op 'Houtman', vind je in dat geval bijvoorbeeld niet 'Holtman'.

Effectief zoeken

Je kunt ook enkele wildcards of zoektekens gebruiken:

  • Zoeken met '"': tussen aanhalingstekens geplaatste termen worden exact gezocht. Zoek je op "Abraham Houtman", dan vind je alleen gevallen waar die twee woorden achter elkaar staan.
  • Zoeken met '-': hiermee kun je een woord uitsluiten. Zoek je op 'Abraham -Houtman', dan vind je alle pagina's waarop wel 'Abraham' voorkomt, maar niet 'Houtman'.
  • Zoeken met 'NABIJ': zoek je woorden die vlak bij elkaar staan? Gebruik dan 'NABIJ' (met hoofdletters). De zoekopdracht NABIJ(slaven opstand) vindt bijvoorbeeld pagina's waar het woord 'slaven' vlakbij 'opstand' staat. Eventueel kun je opgeven hoeveel andere woorden tussen je zoekwoorden in mogen zitten. Dat kan op de volgende manier: NABIJ(slaven opstand, 3).
  • Zoeken met een '*': de ster staat voor één of meer letters/cijfers. Zoek je op 'Surina*', dan vind je zowel 'Suriname' als 'Surinaame' (en elke andere variant beginnend met 'Surina-'). Er gelden enkele beperkingen: je kunt maximaal één *-wildcard gebruiken, alleen aan het einde van een woord. Voor de '*' moeten bovendien minstens vier tekens staan.

Als je wildcards of zoektekens gebruikt, schakelt de zoekmachine de automatische spellingvarianten zelf uit.

Tips

Nog een tip: bekijk de inventarissen van de archieven die je doorzoekt. Op de site van het Nationaal Archief vind je de inventarissen van de West-Indische Compagnie, de Sociëteit van Suriname, de Sociëteit van Berbice en de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Op die manier kun je effectiever zoeken, door alleen inventarisnummers te selecteren die jou interesseren. De inventarisnummers 961 t/m 1007 van het archief van de West-Indische Compagnie bevatten bijvoorbeeld dagregisters van het Nederlandse fort in Elmina tussen 1760 en 1791.

Als je een zoekopdracht nog eens wilt uitvoeren voor een ander archief, klik dan boven in de resultatenpagina op het andere archief. De zoekopdracht wordt dan automatisch uitgevoerd in het archief waarop je hebt geklikt.

Als je tot maximaal 1.000 resultaten hebt kun je deze eventueel downloaden als CSV-bestand om op je eigen computer verder te verwerken. Heb je meer resultaten en wil je toch downloaden? Gebruik dan de filters om het aantal resultaten te reduceren (bijvoorbeeld door te filteren op inventarisnummers).

Achtergrond

Hoe is het mogelijk dat je door handgeschreven archieven kunt zoeken? De laatste jaren gaan de technologische ontwikkelingen razendsnel. Dankzij technieken als machine learning kunnen computers getraind worden om oude handschriften te lezen. Het Nationaal Archief is daarom (samen met enkele andere archiefinstellingen) het project De ijsberg zichtbaar maken gestart. In het kader van dat project is een computermodel getraind dat onder andere de hier gebruikte archieven kan lezen en transcriberen. De uitkomsten van een transcriptieronde zijn vrij op internet gezet. Deze website maakt dankbaar gebruik van deze transcripties. Onthoud: de HTR-techniek staat nog in de kinderschoenen, dus zijn de resultaten van de transcripties nog niet perfect!

Meer informatie

De zoekmachine op deze pagina is ontworpen en geprogrammeerd door Gerhard de Kok. Voor meer informatie kun je contact met hem opnemen, bijvoorbeeld via LinkedIn.